یکی از عوامل تاثیر گذار در زمینه ی یادگیری کودکان ، به ویژه در درس ریاضی ، عینی سازی مفاهیم به کمک دست ورزی است .
به طور خیلی ساده دست ورزی عبارت است از : « درک مفاهیم انتزاعی به کمک حواس پنج گانه» و مفاهیم انتزاعی عبارت است از مفاهیمی که با توجه به سن و شرایط زندگی درک علمی از آن مفهوم را نداریم.
به عنوان مثال ، برای کودک پیش از ورود به دبستان عددهای بزرگ یک مفهوم انتزاعی است .
و عدد بزرگ یعنی چند؟!

در یک مطالعه ی صورت گرفته در بررسی دانش آموزان ورود به پایه ی اول در دبستان جوانه ها ، مشاهده کردیم اکثر دانش آموزان ، حداکثر اعداد 15 الی 25 را می توانند به خوبی ، بشمارند و درک درستی از این اعداد داشته باشند.
تعدادکمی اعداد را تا 100 می شمارند که از بین آنها تنها چند نفر می توانند برای آن عددها شکل بکشند والگوهای شمارشی چند تا چند تا را به درستی بیان کنند(مثلاً مضرب های 3 رابشمارند، یعنی 3 تا 3 تا )
و در این بین هستند دانش آموزانی که به اصرار خانواده و روش های غلط ، آهنگ شمارش را حفظ کرده اند و بدون هیچ درکی تا 4 یا 50 می توانند بشمارند( یا بهتر است بگوییم بخوانند!)
نتیجه ی این مطالعه تاییدی بود بر یافته های پیشین!

« کودک قبل از ورود به دبستان تمام نیازهایش به شمارش با اعداد بین 1 تا حدود 20 برطرف می شود و چون در شمارش چیزهایی مثل اسباب بازی هایش ، دوستان مهدکودک و یا اعضای خانواده و ... از آنها استفاده می کند ، درک کاملاً طبیعی از این اعداد به دست آورده است .»
با ورود به دوره ی دبستان و شروع آموزش های رسمی درس ریاضی و نیاز آشنایی کودک 7 ساله با مفاهیم اولیه ای همچون ارزش مکانی اعداد و شناخت و درک اعداد بزرگتر ، اهمیّت دست ورزی آشکار می شود.
معلّمین پایه ی اول با ابداعات خود وایجاد بازی های کودکانه سعی در عینی سازی بسته های یکی و ده تایی می کنند تا دانش آموزان با دست ، چشم و گوش به طور همزمان با این مفاهیم انتزاعی آشنا شوند.

         نمونه ای از دست ورزی  آموزگاران پایه ی اول دبستان جوانه ها

بدون شک تدریس نظری این مفاهیم ، به جز بیان عباراتی گنگ و پیچیده برای شنونده ی 7 ساله ، چیز دیگری در بر نخواهد داشت.
دست ورزی حتی در شروع خواندن و نوشتن به کمک دانش آموز می آید و کودک نشانه های الفبا را همراه با یک داستان کودکانه ، یک سرگرمی و حتی یادآوری طعم یک خوراکی یاد می گیرد.
قدم به قدم با رشد دانش آموز و نیاز به آموزش های پیشرفته تر مثل اعمال محاسباتی ، اعداد بزرگتر ، کسر، نسبت و تناسب و... ؛ آموزگارهمچنان در پی طراحی داستان ، بازی و ابزارهای کمک آموزشی است تا به بهترین شکل مفاهیم جدید را آموزش دهد.

دست ورزی در خانه :
از زاویه دیگری در واقع «دست ورزی» به نوعی ادامه ی بازی های کودکانه ای است که کودک به کمک آنها و باتجربه های کوچک، برای ورود به دنیای پیچیده ی بزرگسالی آماده می شود.
با این دیدگاه ، نقش خانواده ها در شیوه های جدید آموزشی تا حدی روشن می شود ، خانواده باید پا به پای رشد فرزند شرایط تجربه های جدید را فراهم کند.
به عنوان مثال کودکی که تا سن 10-11 سالگی مفهوم نسبت را در یک فعالیّت ساده مثل «درست کردن شربت آبلیمو» و رعایت نسبت های آب ، شکر و آبلیمو در اندازه های مختلف ، تجربه کرده باشد، هنگام آشنایی رسمی با نسبت و تناسب این تجربه ی قبلی بسیار به وی در یادگیری کمک خواهد کرد.
تجربه های دست ورزی در تمام دوران تحصیل دوره دبستان ، مخصوصاً در یادگیری درس ریاضی، بدون شک مهم ترین نقش در یادگیری را ایفا می کنند.
چرا که باعث ایجاد درک عمیق و کاربردی از مفاهیم انتزاعی می شود ، و مانع از حفظ کردن طوطی وار مفاهیم شده و یادگیری را تبدیل به فرایندی دلچسب برای دانش آموز می کند.