دست ورزی مجازی : شبیه ساز تعاملی[1]
همانطور که در مقاله ی «نقش دست ورزی در آموزش دوره دبستان» گفته شد، تمام روش های مختلف دست ورزی، سعی در کمک به درک مفاهیم انتزاعی برای کودکان دارند. با فراگیر شدن کابردهای تکنولوژی در جنبه های مختلف زندگی، یکی از جدیدترین شیوه هايي كه مي تواند چنین کمکی به آموزش بکند، ابزاری است به نام شبیه ساز تعاملی.
شبیه ساز تعاملی در واقع یک محیط نرم افزاری است که امکان آزمون و خطا درباره ی مطالب فراگرفته شده را به دانش آموز می دهد و دانش آموز را با بازی های آموزشی به چالش می کشاند. تفاوت شبیه ساز با شبیه ساز تعاملی دقیقا به خاطر همین خاصیت است که اجازه آزمودن و نتیجه گیری را به کاربر می دهد، در حالی که مفهوم کلاسیک شبیه سازی به زبان ساده صرفا بازنمایش یک پدیده با ابزارهای در دسترس و یا به وسیله یک برنامه کامپیوتری است.
نکته قابل توجه در این رابطه، رقابت ناعادلانه ای است که بین محیط نرم افزارهای شبیه ساز تعاملی با بازی های جذاب کامپیوتری وجود دارد. در واقع با توجه به تجربه هیجان بازی های کامپیوتری، اکثر دانش آموزان در اولین برخورد با شبیه سازهای تعاملی ممکن است، حتی از امتحان کردن آن ها سر باز زنند. این در حالی است که پس از تجربه چالش های موجود در نرم افزار، به خاطر حس نزدیکی که به مفاهیم مورد نظر دارد، اشتیاق در وی شکل می گیرد.
اما چه راهکاری برای ایجاد رغبت به استفاده از این ابزارها در میان دانش آموزان وجود دارد؟
در خانه: نقش اولیا بسیار پررنگ می شود. اولیا باید خود را مشتاق به استفاده از شبیه ساز تعاملی نشان دهند و حتی در انجام دادن چالش ها با فرزند خود به رقابت بپردازند. بدون شک استفاده از جملات دستوری و یا بازگو کردن فواید استفاده از شبیه ساز تعاملی، مخصوصا در دوره اول ابتدایی(پایه های اول، دوم و سوم)، راه به جایی نمی برد.
در مدرسه: معلم در کلاس های درس هوشمند، با ایجاد رقابت سالم بین دانش آموزان، شور و شوق لازم را ایجاد می کند.
در هر صورت اگر بتوان به درستی از این ابزار کمک گرفت، می تواند تاثیر بسزایی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان حتی در دوره دبیرستان[2] داشته باشد. با این وجود نباید فراموش کرد در آموزش دوره ابتدایی هیچ ابزاری نمی تواند جایگزین دست ورزی شود. البته در مواردی مثل دور بودن طولانی مدت از مدرسه و یا گرایش زیاد به استفاده از تکنولوژی های فضای مجازی در برخی از دانش آموزان می توان شبیه ساز تعاملی را به عنوان ابزار دست ورزی مجازی تلقی نمود.
یکی از بهترین شبیه سازهای تعاملی به نام «فِت[3]»، توسط گروهی از محققان حوزه آموزش و برنامه نویسان در دانشگاه کُلُرادو[4] امریکا تهیه شده است و به طور رایگان در اختیار همه ی مردم دنیا قرار دارد؛ و حتی در حال ترجمه شدن به زبان های زنده ی دنیا می باشد.
در ریاضیات دوره ی آموزش ابتدایی اعداد کسری یکی از اصلی ترین (و شاید مهم ترین) مفاهیمی است که دانش آموز، آن را فرا می گیرد. در کنار آن مفاهیمی همچون ماشین های ورودی-خروجی، مساحت، اعداد اعشاری، نسبت و تناسب، اعداد صحیح و چند مورد دیگر، از نمونه هایی هستند که در شبیه ساز تعاملی فِت ویژه دانش آموزان دوره ی ابتدایی طراحی شده اند. علاوه بر مفاهیم ریاضی ، به کمک این شبیه ساز می توان با بهره گیری از آزمایشگاه های مجازی طراحی شده ، به کشف و شهود در برخی از زمینه های علوم تجربی دست یافت.
این موارد را به تفکیک پایه ذیل منوPHET در وبسایت دبستان جوانه ها - به همراه راهنمایی های مورد نیاز- قرار داده ایم تا در دسترس دانش آموزان و آموزگاران باشد.
یادمان باشد آموزش یک امر کاملا تخصصی و پویاست و مطمئناً روش های جدید آموزش از یک جهان بینی برخوردار هستند و برای اهداف بلند مدت طرح ریزی می شوند. در صورتی که چنین چیزی را به طور منطقی بپذیریم و قبول داشته باشیم بایستی از ابزار هایی که توسط متخصصان برای نیل به این اهداف ابداع می شوند نیز استفاده کنیم.
یقیین داشته باشید در صورت داشتن تعصب به روش های خوبِ گذشته، نمی توان انسان ها را برای فردا تربیت کرد.
معاونت فناوری و تکنولوژی آموزش دبستان جوانه ها